AZOARA XVI.
Licet eos
cum angelis, ac etiam cum mortuis loqui, et omnibus mundi rebus
atque uoluntatibus abundare fecerimus, nunquam tamen nisi deo
uolente fidem assequerentur : eorumque pars plurima brutis
animalibus assimilatur.
Cum cuique prophetarum homines atque diaboli, quorum sermones
auscultant, semper increduli, dicentes eos ueros esse,
[1]
cum de
nihilo sint, aduersentur, Deo permittente, hos et illos,
locutionesque suas dimitte,
Deus quidem iudex omnium optimus,
hunc librum boni malique
discretiuum, et ueracissimum, illis testibus, quibus ille missis
uobis largitus est : nec tu sicut plures sis, nunc hoc negans, nunc
affirmans.
[2]
Hic
namque Dei omnia scientis et audientis uerba, uera et recta, quae
nemo mutare poterit, completa sunt.
Sed si plures, nil nisi dubium et ambiguum
sequentes, imitari uolueris,
te prorsus deuiare facient a uia recta dei, quae
perspicaciter credentes et incredulos discernit.
[3]
Cum omnes in deum credentes, suisque
praeceptis obedientes, licite de rebus omnibus, super quas nomen dei
inuocatum est,
de aliis
uero nequaquam nisi necessitate cogente, uelut superius dictum est,
comedere queant, eos minime comedendo sequantur : quos uelle
proprium, non aliqua discretio trahit in errorem : quos et Deus
annotat.
¶ Cum opere penitus, clam atque palam, mala semper euita.
[4]
[5]
Omnis namque peccans, aequam sui
meriti mercedem accipiet. Nullatenus quicquam, supra quod Dei nomen
non inuocatum fuerit, comedatis, quia peccatum est : diabolique suis
persuadent hominibus, ut uobiscum inde disceptent. Quibus si uos
assenseritis, eritis increduli.
Nos autem mortuos ad uitam reducimus, lucem dando,
qua inter homines morari queant. Incredulis quidem, et in tenebris
sine termino manentibus, modum suae sectae sibi formosum apparere
fecimus.
Singulis
uillis maiores a nobis constituti, se callidos et astutos facientes,
se decipere caeteros arbitrantur. Sed licet ipsi nil inde cogitent,
animas suas solummodo fallunt.
[6]
Isti dei uirtute superueniente,
obstinaciter dicunt, se minime credere, nisi prius sibi dato
diuinitus, quod nuncio tributum est. Deus autem scit, quibus
praecepta sua committit, et quem sibi nuncium elegit. Ista dicentes,
contemptum atque poenam ob dolum suum a Deo suscipient.
Eorum cor capax et immensum ad
legis intelligentiam Deus efficit, quos uiam salutis docere
quiuerit : quos uero errare permittit, illis malum inferens, cor
angustum et anxium, ui tamen et ira sursum tendens, generat.
Haec est uia dei recta,
quae singula reminiscentibus discernit.
[7]
Quibus Deus dans donum salutis, auxilium
atque gaudium secundum opera sua praebebit.
Cum omnes coram Deo congregati,
diabolos de derisione atque deceptione hominum increpauerimus,
confessique fuerint homines, se his et illis credidisse, et ad horam
iniunctam congregatos esse, Deus eis dicet, qui est
incompraehensibilis et sapiens, quod in igne perpetuo manebunt, nisi
quos ipse uoluerit.
¶ Plebs hominum atque diabolorum, nonne uobis meus missus est
nuncius, qui uos meas uirtutes atque mandata, et huius diei
[50]
resurrectionem et aduentum ante me doceret ?
Dicens, Ita : Sed se stulto mundo credidisse, animarum suarum
testimonio confirmabunt.
Deus cuique suorum
factorum, expers obliuionis, nullis malum inferre desiderat :
cum ipse sit piissimus,
et omnium abundans. Cui, si uoluerit uos delere, et deinceps quos
uoluerit renouare, uelut de filiis uestrorum praedecessorum fecit,
tum possibile, tum leue est.
Quod quidem uobis accidet, sed uos minime creditis.
Vos itaque pro more
uestro et uelle facite, sicut et ego pro meo. Vos autem deinceps
uidebitis, quem hoc factum finem habebit, et ad quid quisque uestri
deueniet.
[8]
Sciendum quidem, Deum nequaquam auxiliaturum malis, qui uerbotenus
Deo partem suarum frugum atque pecuniae ponunt, dicentes : hic est
pars Dei, hic nostrorum participum : sed iudicio nequam atque prauo,
portio participum minime deo, Dei uero participibus praebetur.
Eisdem quoque sui
participes prolem suam interficere, sicque contra legem suam litem
inire, quasi decens atque formosum persuadendo fecerunt. Quod minime
facerent, Deo uolente resistere : sed eos in suis operibus immorari
permittit.
[9]
Secundum quosdam omnes bestiae agricolae
cuilibet, nisi quem uoluerimus, ad comedendum sunt illicitae.
Secundum alios, latera tantum : et secundum alios nulla, super quam
nomen Dei inuocatum fuerit. His omnibus haec non nisi falsa Deo
superponentibus, pro suae locutionis modo Deus ipse retribuet.
Dixerunt item, omnes
foetus in uentre bestiarum comestui licitos, si masculi fuerint :
illicitos uero, si foeminei. Et si mortui, omnes comestionis sint
participes. Hi quidem omnes pro modo dicendi mercedem accipient.
[10]
¶ Suorum
interfectores filiorum, licet nescii, perdendis associandi, et bona
sibi diuinitus data non secundum Dei praeceptum illicita statuentes,
et Deo mendacium imponentes, errantes atque deuii facti sunt.
[11]
De fructibus, quos omnes deus, faciens uineas
iacentes et sursum eleuatas, et palmas, messesque dissimiles, et
oliuas uarias, uobis tribuit : cum tempestiui fuerint, comedite.
Cumque collegeritis, inde reddenda persoluite, sed non superflue.
Deus enim odit superflua.
[12]
Cum bestiarum quaedam ad sarcinas
leuandas, quaedam tantum ad decolandum sint commodae, uos de bonis
uobis a Deo datis comedentes, errorem diaboli, qui uobis maximus
hostis semper aduersatur, non sequamini.
Parilium VIII. camelorum, et boum,
caprarum, et ouium, de singulis scilicet duorum, utrum masculos an
foeminas ueraciter illicitis annumeratis ?
Vos haec testificantes, quando
diuinum inde praeceptum habuistis ? Quid peius deteriusue, quam Deo
malos minime uiam rectam docenti, mendacium imponere, et hominibus
insciis errorem immittere ?
In omnibus quidem, nisi diuinitus mandatis, nil
comedere uolenti illicitum et contra legem reperio, nisi sanguinem,
et carnem porcinam, et morticinium.
[13]
Ex his tamen necessitate cogente comedenti, Deus in sibi
dilectos pius, ueniam dabit.
[14]
Iudaeis autem, ob suam
maliciam omnia fecimus illicita, ungulam continuam habentia, et
uaccarum ac ouium pinguedines, nisi costis aut carni uel ossi
commistas.
quod licet
ipsi contradixerint, Deus sapientissimus atque pius, eis suam non
subtrahet maliciam.
[15]
Dicent tamen increduli,
se parentesue suos nequaquam incredulos, uel eis aliquid illicitum
fuisse, si Deo solum placeret : quod et praedecessores sui fecerunt,
usque dum malum grauissimum eis incubuit. Si quid constans atque
scitum
[51]
habetis, coram ueniat, nec ulterius
pro more uestro rem incertam sequamini.
Deus quidem, quo uolente omnes uiam rectam
sequerentur, omnem uestram controuersiam discutiet.
¶ Vestri participes, testantes Deum res praedictas illicitas
fecisse, quibus uel incredulis legique resistentibus tu nullatenus
assentias, assint, ut quas sibi Deus res illicitas proposuit,
addiscant.
[16]
Nullum igitur illius participem faciant : parentibus suis
auxilientur : prolem suam nullatenus ob paupertatem (his etenim ac
illis metum dabimus) interficiant : nec aliud unum, quod Deus
illicitum posuerit, deinde nil culpabile clam palamue perpetrent :
Orphanorum pecunias
ante dies ueneri statutos nec rapiant, nec dispergant : Examen atque
pondus recte trutinent.
[17]
Haec praecepta Deus, hancque uiam rectam, si
reminiscimini, tradidit. Eam itaque non plures uiarum uarietates, ne
discrepemini, sequentes, Deum timete.
His peractis, Moysi librum, praedicti confirmationem
et complementum, omniumque rerum discretionem, et uiam, atque
misericordiam omnibus credentibus se redituros ad Deum,
praebuimus.
[18]
¶ Librum utilimum e coelo missum
sequentes, ut misericordiam adipiscamini, timete :
nec dicentes, Deum illis duabus
gentibus praemissis tantummodo legem scripsisse :
nec uos melius legem obseruare, si
uobis daretur, quam illi, praesumatis. Vobis iam Dei uirtute legeque
tributis, illis resistere, seu alias diuertere, cum hoc nihil sit
deterius, nolitis.
Sed
scio, nil nisi angelorum, seu Dei aduentum, et miraculorum effectum
expectatis. Sed uobis nil fides proficiet, quando uenerint, quia
prius non credidistis. Si uos expectatis, et ego.
[19]
Vos tamen minime credo de
multitudine suam legem derelinquentium existere : quibus Deus suos
actus enucleauit.
[20]
¶ Omnibus suum
beneficium decuplabitur : omni quidem peccatori sui mali merces
aequalis, Deo nemini nocente, reddetur.
Ego quidem, cui Deus uiam rectam atque directam,
illam scilicet Abrahae non increduli patefecit, et immisit, primo
credens omnibus praeceptis suis :
(in quem enim crederem, nisi in dominum omnium
rerum ?)
testor, omnes
nostras orationes et holocausta, uitam etiam meam ac mortem, prorsus
Dei, totius mundi dominatoris,
socioque carentis, esse,
qui nobis omnibus ad se redituris,
omnia facta nostra propalabit, et controuersias discutiet.
[21]
Illa
autem nos in terra uicissim et successorie creans, hos illis
praetulit, ut uos in singulis commissis uobis experiatur, et probet.
[22]
Ipse namque potens est, rerumque finis,
misericordiae totius ueniaeque largitor :