AZOARA LII.
In n. etc.
Deus incompraehensibilis et sapiens, summus et maximus,
cuius sunt uniuersa coeli et terrae,
[1]
tibi, sicut et
praedecessoribus tuis, librum tradit Arabicum, per quem castiges
matrem uillarum, et affines, praedicans illis de die totius
falsitatis experte : quando quidam paradisum, quidam autem gehennae
focum ingredientur.
[2]
Coelum quidem caderet super homines, nisi
[150]
propter angelos Deum adorantes, et precantes
pro manentibus in terra Deum ipsum pium, ueniaeque datorem.
Quippe plures Dei loco
caeteros adorant : quorum cum Deus fit perspicax cognitor, tu minime
custos adesse cures.
Omnis enim gens una fieret, si Deus ipse uellet, qui
pro uelle suo misericordiam facit his, illos uero punit, suffragio
uindictaque carentes,
[3]
cum
alios sui loco sumant. Ille namque cunctipotens est, et mortuos
suscitabit,
omniumque
dissensiones discutiet. Ad ipsum igitur me conuertens, suae tutelae
me commendo.
Ipse quidem
coelos et terram condidit, et bestiarum pariles, ac de uobismet
mulieres creauit, ipseque uidens omnia nil comedit.
[4]
Ipse quoque cuncta sciens, et coeli
terraeque claues retinens, huic uictum substantiamque multam, illi
paucam pro uelle suo praebet.
¶ Praecepta quoque legum et mores, sicut Noem, et tibi, ac Abrahae, et
Moysi, ac Christo patefecimus, nunc docemus. Illis igitur adhaerete,
sicut lex praecipit, nec illi controuersantes, nec ab illa
discedentes. Hoc autem taediosum atque grauissimum est illis, qui
non credunt in illum, quem adoratis. Deus autem omne suum uelle
perficiens, uiam rectam ad se conuertentibus manifestat.
Post scientiam quidem missam, non
antea schismata facta sunt ob inuidiam inortam : Unde gentes de
libris sibi traditis dubitantes, malae suspicionis sunt. Nos autem
iam inter eos discerneremus, nisi propter uerbum diuinum.
Expectans terminum statutum, Deum
inuoca : et secundum illius dogma te dirige, nequaquam hominum
uoluptates et uota sequendo, sed confitendo te credere libris
positis a Deo, qui rectum examinatum inter uos fieri praecipit, qui
nostri uestrique dominus, nobis nostra, uobisque uestra reddet
opera : qui etiam nos et uos omnes coadunaturus, nostram
controuersiam discutiet.
Ratiocinantes in Deum post nostrum responsum illis
factum, friuolas rationes apud Deum habent :
[5]
cuius hunc librum cum ueritate
libraque ponentis, iram et odium merentur. Hora forsis cito ueniet,
cuius contradictores
quam longissimum errant, et ad illam properantur :
[6]
Credentes autem
pauescunt, quoniam illam ueraciter uenturam agnoscunt :
Deus quidem custos subtilissimus,
sublimis, et sapiens, cui uult necessariorum praebet copiam.
[7]
Volens bonum alius
saeculi, suscipiet illud manu nostra. Studioso quoque bonorum huius
saeculi, dabimus illa : sed nullam in alio portionem habebit.
Increduli quidem habent
participes, positores morum in lege nunquam a Deo statutorum, quibus
malum atque dolor incumbet. Iamque discuterem inter eos, nisi
propter Dei uerbum firmatum.
Illis nequaquam facta sua timentibus, omne malum
accidet : Credentes autem et benefacientes, pulcherrima loca
paradisi possessuri, omne suum uelle perficient : hocque lucrum est
maximum.
¶
Huiusmodi quidem pollicitum credentibus et benefacientibus summam
laeticiam denunciat.
[8]
Ego uero nihil ob hoc a uobis postulo, nisi
quod propinquos uestros diligatis. Omnique bene gerenti bonum suum
augebit Deus pius, ueniaeque dator.
Plures ante te Deo mendacium imposuisse perhibent.
Sed si Deo placuerit, cor tuum sigillabit, falsum abradet, uerbum
uerum firmabit. Quoniam ipse noscit secreta cordium,
poenitentes colligit, peccata
dimittit, operumque cunctorum cognitor,
et credentium ac benegerentium exauditor, bonum suum
augebit, incredulis graue malum inferet,
qui pro uelle suo modum atque
mensuram omnibus rebus imponens, uelut omnia uidens et sapiens.
Nequaquam hic suis plenum uictum atque substantiam coaceruat, ne a
caeteris inuideantur.
Ille quidem misericors, imbres iam desperatis tribuit, uelut omnibus
imperans, omnibusque
[151]
glorificandus,
qui coelos et terram
mirrabiliter
mirabiliter
† machinatus est,
[9]
et in eis sua posuit animalia, potens
iterum, hora scilicet qua uoluit, cuncta coadunare :
qui percussurus malos secundum
manuum suarum opera, multis ueniam faciet.
Naues item uelificatas aequora
sulcare facit.
Quo
uolente uenti quiescerent, marisque planicies maneret immobilis :
quod mirandum est omnibus indurantibus, Deumque glorificantibus :
praeter quem nec
adiutorem nec uindicem habebitis.
¶
Incredulos forsan omnes Deus confundet, forsan eorum multis ueniam
faciet,
nostrorumque
praeceptorum contradictoribus forsan nullum a nobis diffugium
patebit.
Pecuniae uobis
datae sunt uitae huius breuis mundi, quibus melior et durabilior
seruatur apud Deum, ad opus credentium,
et se Deo commendantium, atque respondentium, et
orantium, ac consulentium, bonaque sibi data diuinitus expendentium,
et a criminalibus ac
culpis et ira mala se retrahentium, atque diuertentium.
Malum cui libet inferentes malum, consimile merentur.
[10]
Dimittens tamen, melius
operatur, a Deo per optime remunerandus, malos illos abhorrente.
Vindicans se post
iniuriam illatam, nequaquam reus existit.
Malum enim inferentes, atque
nocentes sine causa, soli rei sunt, malum graue passuri :
Patiens tamen et dimittens, prae
caeteris optime facit.
¶
Ideo positus in errorem, post Deum non habebit adiutorem. Incredulis
autem, malo uiso quaerentibus, an sit uia redeundi,
tot contumeliae tantumque malum
infertur, quod loquela uisuque, nisi tantum stupido, pro dedecore
carebunt die, qua suas animas gentemque suam perdituri, perpetuae
damnationis iudicium ferent,
nullum adiutorem seu uindicem habituri. Viam fallacem
exequitur, quem Deus aberrare perficit,
antequam dies ueniat, qua nemini discedere licebit :
nec excusator nec adiutor aderit diuinae uoluntati respondentes.
Nos quidem non misimus
te custodem, uel coactorem disgredientium a lege. Tuum enim non est,
nisi rem tantum nunciare.
[11]
Homo beneficio sibi collato congaudet :
Malo uero propter peccata sua contingente, confringitur manens
incredulus.
Dei quidem
est imperium coelorum et terrae, quicquid uult operantis,
dantisque pro uelle suo, huic mares, illi foeminas,
uel etiam gemellos huius et illius sexus, seu facientis sterilem :
Cum ille sit omnipotens, et sapiens.
[12]
Non accidit cuiquam hominum, quod cum eo Deus
sublimis et sapiens loqueretur † nisi per uisionem et uelamen
interpositum, uel per internuncium, omnia pro uelle suo praeceptoque
dicentem. *
[13]
Tibi quidem,
qui librum et legem ignorabas, nostrum spiritum mittentes, lucem
praebuimus, per quam tu pro uelle tuo castigans homines, docens uiam
rectam Dei,
cuius sunt
uniuersa coelorum et terrae, et ad ipsum redibunt uniuersa.