De gente Ioachim ducentorum uerborum.
AZOARA V.
†
[1]
Deus pius atque misericors,
scilicet uiuus, et altissimus,
praeter quem non † est alius :
qui prius testamentum, deinceps Euangelium rectas
uias hominibus tradidit : postremum librum ueracissimum * uidelicet
Alfurcam
[2]
uestrae legis confirmatorem uobis
desuper praebuit. Isteque continet uerba quaedam firmissima, et
infringibilia, quae sunt libri scilicet mater ac materia : quaedam
uero contraria, quae nutantis peruersique cordis homines ad
controuersiam caeteris inferendam, et ad expositionis suae notitiam
exequuntur. Expositio uero sua soli Deo et sapientissimis, qui toti
libro credentes, totum a Deo datum esse testantur, cuius nulli nisi
sapientes memores existunt, patet. Increduli quidem, et huic libro
contradicentes, cruciatus grauissimos, et omnimodas angustias
patientur, altissimo Deo uindice : cuius sapientiae nulla sunt
incompraehensibilia,
qui
uuluae conceptum prout uult, cuilibet similem operatur.
Ille igitur post legem suam rectam a
se nobis intimatam, cum sit omnium bonorum largitor, omnium gentium
congregator,
illa die
post certum a Deo terminum propositum uentura, qua nec proles, neque
pecunia, nec eloquium prodesse quibit, animos nostros infirmari,
mutariue non patiatur.
¶
[3]
Per Pharaonis suaeque gentis et
propriorum etiam mandatis Dei contradicentium exitium, diuinamque
uindictam,
et per
miraculum etiam factum in illis duobus exercitibus, quorum alter Deo
seruiens, alterum Deo contrarium quadruplum uisu iuuante uicit :
increduli diuinam grauitatem atque uindictam pertimescere, et ad
fidem conuerti, et tuo nunc parere praecepto deberent.
[4]
Mulierum coitus,
et filiorum amplexus, et auri argentique pondus innumerum, et equos,
boues, ac pecora, simul et agriculturam, quae cuncta secularia sunt,
[5]
quibus meliora Deus timentibus eum pollicetur,
[22]
paradisum scilicet, ubi perseuerantes
sponsas decentissimas, deique dilectionem omnia uidentis habebunt,
plures uelut summe decora gaudent assequi.
Credentes quidem in Deum,
peccaminumque suorum ueniam postulantes, et ab ignis feruore
liberationem,
abstinentes, et ueraces, orationibus insistentes, et eleemosynarii,
deo teste, et angelis
atque scientibus, qui unum solum deum incompraehensibilem et
sapientem creatorem esse fatentur :
coram quo nulla lex perhibetur, nisi tantum hominum
sese totos suaque negotia deo uouentium, paradisi gaudio
perfruentur.
[6]
Contradicentium autem, seu non
credentium Dei praeceptis, deus ipse iudex facta sua conferens
existit.
Si quis tecum
disceptare uoluerit, dic te faciem tuam ad deum eiusque sequaces
conuertisse, quod agendo tam legem scientes quam illiterati bonam
legem sequentur. Sin autem, tuum est mea praecepta gentibus
solummodo patefacere.
[7]
Increduli, et
propheticidae, et iustorum quorumlibet interfectores,
in hoc seculo contemptibiles, et in
alio perpetue damnandi, poenam grauissimam tortoris atque uindicis
expertes subibunt.
Partium libri latoribus ad librum ascitis, ut inter eos iudicium
discretionem praebeat, quidam eorum renuunt :
[8]
Quorum haec est sententia, quod
ignem gehennae non nisi numero dierum praeterminato sentient,
et ad diem ueritatis
quilibet accedens, operum suorum mercedem accipiet, Deo iudice
nociuo nemini.
[9]
Tu quidem gentes edoce, quod deus imperii dator, rex
regum et potestatuum potentes deprimens, pauperes eleuans, cum in
ipsius potentis manu sint omnia,
diei noctisque continuator, uitae dator, et
mortificator, cui uult dona facit innumera.
Nemo uir bonus incredulum amicum
loco boni, nisi pro timore solo suscipiat.
[10]
Hoc igitur summe cauendum, cum ex hoc multam
offensionem contrahat deus.
Deque secreta deus, et uoce prolata, et quaeque
coeli terraeque condita noscens :
die, qua cuique sua respondebunt opera, omnis malus
sui suorumque factorum inter capedinem atque distantiam esse
plurimum uellet, deumque simul abesse : cum ipse tamen singulis
benefaciat.
¶
[11]
Deum diligentes me sequentur,
sicque diuinam dilectionem, peccaminumque ueniam a Deo pio ueniae
datore consequentur.
In
deum itaque credentes, prophetae credite, nisi deitatis amore carere
studeatis.
Adam, ac Noë,
et Abraham, illiusque posteritatem,
et Ioachim, alios scilicet aliorum filios Deus
elegit,
et super omnem
gentem extulit.
[12]
Mulier Ioachim se grauidam sentiens inquit : Tibi uentris mei
conceptum Deus omnium creator uouens, ipsum tibi soli supplicem,
seruientem deuote postulo : colligere digneris.
[13]
Cum natam autem peperisset,
eique nomen Maria posuisset, deum testem sexus sui partus aduocans
inquit : Natam meam, suamque prolem, tuo penitus obsequio deuotas, a
tentationibus et insidiis diaboli protege.
Hoc matris uotum Deus benigne
suscipiens, natae suae crementum optimum, corque firmissimum
praebuit. Hanc Zacharias in domum suam atque tutelam suscipiens,
quotiens ut orationes funderet, ad altare processit, fructus optimos
intempestiuos super eam inuenit.
[14]
Quae ab ipso
quaesita, unde sumeret ? inquit, a Deo, qui cui uult, dona facit
innumera.
Zachariae
deinceps Deum ut filium sibi gratum et honorificum tribueret,
deprecanti, cum orationes ad altare coram Deo funderet,
angeli responderunt : Deus uestrae
petitioni satisfaciens, optimoque nuncio laetificans, filium
permittit Ioannem, confirmantem uerbum Dei.
[15]
Eritque uir
bonus, uirgo perseuerans, magnusque propheta.
Zacharias inquit : Cum sim
[23]
senex, mulierque mea sterilis, quomodo prolem
Creator faciam ? Inquiunt angeli : Deo nihil est impossibile.
[16]
¶
Zachariae poenitenti, sibique difficile quid imponi postulanti,
triduanam taciturnitatem nisi signis tantum cum hominibus, et
di†uinam inuocationem, precisque studium sero maneque Deus iniunxit.
Angeli rursus Mariam
alloquentes inquiunt : O Maria, omnibus uiris et mulieribus
splendidior et mundior atque lotior,
soli Deo perseueranter studens, ipsum cum humilibus,
genuaque Deo flectentibus adora.
Tibi, qui nequaquam intereras sortes proiicientibus,
et curam agentibus quis Mariae custos efficeretur, haec arcana
secretissima committo.
Angelis dicentibus, O Maria tibi summi nuncii gaudium cum uerbo Dei,
cuius nomen est Christus Iesus filius Mariae,
†
[17]
qui est facies omnium gentium in
hoc saeculoque futuro, senes, et infantulos cunabulas seruantes
conueniens, prudens, sapiens, uir optimus ab uniuersitatis creatore
mittitur.
[18]
Respondet illa :
O Deus, cum uirum non tetigi, filium quomodo concipiam ?
[19]
Inquiunt angeli : Deo nihil
occurrit impossibile, omnia prout uult operanti : cuius mandatum
omne suum placere perficit :
Ipseque filium tuum cum diuina uirtute uenientem,
librum legiferum, omnisque magisterii peritiam, et testamentum ac
euangelium,
mandatumque
filiis Israël edocebit. Ille namque formis uolatilium luteis a se
compositis insufflans uolatile faciet : caecos et mutos curabit :
morpheaticos atque leprosos emundabit : mortuos creatore cooperante
uiuificabit : quidque commestui, quidue dispositioni deputatum sit,
propalabit. a in Deum a credentibus miracula censentur.
[20]
Quae cunct
[21]
Vetus testamentum confirmabit : quaedam
tamen prius prohibita licitis annumerabit, seque cum diuina uirtute,
potentiaque uenisse patefaciens inquiet, Timentes Deum me
sequamini :
Deus enim
mei uestrique dominus est : Quem adorantes, recto procedetis
tramite.
¶
Sciens Iesus eos in sua incredulitate obstinaces manere, inquit :
Quis in Dei nomine me sequetur ? Viri quidem albis induti uestibus
respondentes, dixerunt : Nos in Dei nomine te sequentes, in Deum
credimus, te teste, dixeruntque,
[22]
O
creator nos huic libro fidem adhibentes, legatumque tuum imitantes,
fidelibus atque credulis adscribe.
Fraudulenti uero, eum decipere nitentes, ab ipso
uelut a callidiore potius delusi sunt.
[23]
Quem creator taliter affatus est : Ego tuam ad me
reducens animam, et exaltans, et ab incredulis te liberans, eos qui
te secuti sunt, eisque tuo uerbo non crediderunt, usque ad diem
publicae resurrectionis supponam. et tunc ad me tuo reditu facto,
controuersiam tuam atque litem discutiam,
et incredulos omni uindice
tutoreque carentes summis cruciatibus hic seculoque futuro
profligam.
Fidelibus
quidem et benefacientibus, merita sua cum gaudio perpetuo conferam,
malos atque flagitiosos perhorrescens.
[24]
De
uirtutibus atque iusticiis Iesu, quodammodo gerentis Adae
similitudinem,
ista tibi
reuelare decreuimus.
Adae quidem de terra plasmando Deus inquit, Fiat : et factus est.
Tu quidem dubitans et
incredulus, ut qui nunc hoc asserit, nunc renuit, cum habueris
firmum, sic nullatenus esse velis.
Et si quis ratiocinationem huius rei et
controuersiam post hanc scientiam tibi desuper traditam inire
uoluerit, dic, filiis uestris, et uiris, mulieribusque similiter
aduocatis, eorum utique singulis mendacio consentientibus anathema
iramque Dei iniungamus.
[25]
¶
Creatorem non nisi solum unum, incompraehensibilem, et sapientem,
ueracissimus perhibet
[24]
fermo,
praeter quem non est alius.
Cuius si quis uerbum quidpiam mutans incredulus
extiterit, Deum agnoscentem uiolentos et flagitiosos iudicem
habebit.
Vos uiri leges
scientes, huius sermonis sectatores, ut unus idemque sermo sit
omnium nostri, constanter estote : ut nos non nisi deum unum
participe carentem adoremus, nec uestri quis alius quasi uerbum dei
constituat.
[26]
Illis autem hoc
facere renuentibus dic, quod nos in deum credimus. Testes estote
uiri legum :
Cur uestrae
ratiocinationis et sectae firmamentum ex Abraham illicitis ? cum
testamentum, nec non et euangelium post ipsum traditum fuerit,
affirmantes quod
nescitis.
[27]
Ipse quidem nec
Iudaeus, nec Christianus, sed uir dei fidelis, et non incredulus
uixit, eiusque sequaces uiri praeelecti.
Hic quidem propheta, eiusque sequax, omnesque
credentes in deum, ut uiri boni Dei sunt :
secundum uelle uero quorundam
gentium legi subiacentium, erronei caecique uiuentes. Sed licet ipsi
nesciant, animas suas solum error abducit.
Viri legis, cur cur Dei
praeceptis agnitis non creditis ?
Cur scientes ueritatem tacetis ?
¶
Pars gentium legis inquit, praeceptis traditis bonis uiris per diei
portionem credite : completoque die, usquequo conuertantur, negate.
Et nemini nisi legem
uestram sequenti credentes dicite, Omnes uias cuilibet a deo
traditas, cum ille sit benignus atque sapiens, optimas existere :
qui sibi dilectis
propicius atque misericors,
munera pro uelle suo maxima facit.
Sunt quidam legi subditi, qui auri
talentum sibi commendatum optime reddunt. quidam uero solidum
commissum abnegant, de postulante se minime curare dicentes, et de
Deo scienter mentientes.
[28]
Sermonem firmum et constantem,
deumque timentem, deus ipse diligit.
[29]
Fideiussionem et iusiurandum pro modico gerentes, nil boni saeculo
futuro sumpturos, nec deus alloquetur, nec aspiciet die iudicii, nec
illis qui poenam grauissimam subeant, quicquam prodesse poterit.
[30]
Quidam item homines uerba libris, quae licet
opinio ferat, de ipso minime sunt, admiscentes, Deo scienter
mendacium imponunt.
[31]
Non est
cuiquam idoneum et opportunum, cui deus librum et sapientiam
permiserit, atque prophetiam docentem homines, persuadere, ut Dei
loco adoretur. Sed potissime persuadete, ut praesules et sacerdotes
cum noticia sibi tum a libro,
tum a legatis comparata diuinis obsequiis
perseuerent, non angelos, non prophetas deos existimando, cum prius
uias rectas edocti sint.
Deus quidem a prophetis, quibus libros et sapientiam tradidit, prius
pacto foederis sumpto legatum firmantem, quod nostris inest manibus,
cui uult nos adhibere fidem, et auxiliari, misit. et illis hoc
pollicentibus inquit : Huius polliciti firmati testes, quibus et ego
testis accedam, statuite.
¶
Omnis huiusmodi testimonium imitans, malis et flagitiosis
annumerabitur.
Cur
alius, quam Dei legem, quem omnia coelestia atque terrestria, ad
quem et ipsa redibunt, et pro uelle posseque uenerantur, tanto
desideratis studio ?
Dicite uos credentes in Deum, praeceptisque tibi, et Abrahae et
Ismaëli, et Isaac atque Iacob duodecimque tribubus, similiter et
Moysi et Cristo prophetisque caeteris, quos discernere nimis est,
desuper a deo fide nostra missa, fidem et testimonium adhibemus.
[32]
Quis
aliud per fidem quam legem assequi studet ? Omnis quidem incredulus
saeculo futuro damnandis annumerabitur.
Viam ueritatis agnitam linquentes, cum prius
miracula uidentes ueritatis prophetae teste se extitissent, quonam
modo sua doctrina deus instruetur ?
Malis etenim ira dei ac cunctorum angelorum et
hominum promerentibus, omnis humana diuinaque pietas, rectaeque uiae
doctrina subtrahuntur :
eisque sic semper manentibus, malum expers
[25]
alleuiationis et decrementi, respectusque diuini superincumbet :
nisi qui postea
poenitentes et bene agentes fuerint. Illis enim ueniam gaudiumque
tribuet.
Eorum
reconuersionem, qui prius credentes increduli facti suam augmentant
nequitiam, deus minime colligit : nec eorum cuiusuis sic in errore
mortui redemptionem quicquid auri terrae capacitas sustineret,
acciperet. Poenam igitur grauissimam absque uindice suffragioque
patietur.
[33]
