AZOARA XXX.
In n. d. p. et m.
[1]
Hunc librum, uidelicet
Alchoran, tibi nequaquam tuo malo misimus,
sed ut per ipsum
a rege coeli et terrae et omnium
illis interpositorum, terraeque suppositorum,
qui post terram et coelos a se
creatos
thronum ascendit
compositum,
diuinam
commemorationem dilectionemque timentibus dominum infundas.
Ipse namque scit dictum,
cordeque retentum, et occultius eo :
Et praeter ipsum non est Deus, suaque nomina
formosissima.
Audi uerbum
Moysis,
[2]
mulieri gentique
suae stationem ob focum ab eo uisum iniungentis. Vos nullatenus hinc
moueatis, usquequo uel ab igne uiso uobis adducam, uel bonae uiae
doctorem illic inueniam.
Illi quidem illuc ascendenti dixi :
En ego Deus sum. A pedibus tuis
soleas abstrahe : quoniam tu locum bene dictum obtines.
Et deinceps tu a me quidem electus,
praeter quem non est
alius Deus, meum praeceptum audi, et me adora, et orationem cum meo
nomine funde.
Veniet
enim hora, omnibus mea sponte celata, qua omnis anima suos actus
inueniat. A meo praecepto nullatenus diuertas.
Si uelle namque dilectionemque non
credentium sequeris, malum patieris.
Sed quid gerit tua dextera ?
Respondit : Lignum hastile gestat,
quo saepius fulcitus alleuor, gyrumque faciendo tum oues congrego,
tum caetera negotia perago.
Inquit illi Deus : Proiice ipsum.
Quod ipso faciente, immensus
serpens inde processit, hac et illac irrepens.
Quod ille
deinde metu semoto, me iubente sumpsit, priori forma per me
redeunte.
¶
Meo quoque praecepto manu sua alam eius attingente, candidissima
malorum expers rediit : sicque miraculum secundum prodiit.
Ipsumque maiores
uirtutes quasdam edocui.
Me deinceps iubente, ut ad Pharaonem se praesumptuose
sublimantem accederet,
inquit :
Tu Deus cor meum aperi,
negotium alleuia,
linguam enoda,
ut meus sermo promptus
sit et intelligibilis,
[3]
fratremque meum Aharon prolatum
atque censorem in gente nostra
constitue.
Eo namque sic
operum meorum participe,
fiet meum negotium firmius et castigatius :
et
te nostras actus omnes
perspicientem deuotius,
et crebrius atque diligentius inuocabimus.
Respondit deus : Omne tuum uotum implebimus,
qui te puerum etiam
adiuuimus.
Me namque
iubente tuam matrem,
ut
te clausum in cista in mare proiiceret, ut sic ad littus te reuersum
meus hostisque tuus susciperet, amor meus te sustinuit, uisuque mei
eduxit, et aluit :
Quoniam tua sorore dicente coram rege, ego sibi
nutricem inueniam, ad tuam matrem te reduxi, ut cor suum firmum et
intrepidum existeret. Te rursus homicidam liberauimus, et tu
deinceps in gente Madian annorum numero commoratus, iam ad horam
accessisti.
¶
Cum itaque te sic ex anima mea iuui,
tu fraterque tuus
ad Pharaonem praesumptuosum
euntes,
ipsum formoso colloquio ad memoriam
Deiue timorem perducite.
Illis uero respondentibus : O Deus timemus, quod
cruciatus atque flagella uel statim inferet, uel uictor existet.
Inquit Deus : Ego cuncta
uidens et audiens, uobiscum sum.
Ad eum igitur intrepidanter euntes dicite, uos Dei
nuncios esse, et praecipite, ut uobiscum filios Israël, in nullo
noxius eis, mittat. Eos itaque cum diuina uirtute uenientes,
dicentesque, diuinitus salutem esse datam credentibus, rectamque
uiam sequentibus
incredulis autem et contradicentibus malum
grauissimum :
quaesiuit
Pharao : O Moyses, quis tuus est Deus ?
Respondit. Omnium creator, hominibus omnia tribuens
et uias rectas edocens. Et ille :
¶
Ubi est gens praeterita ?
Respondit : Huius rei noticia in libro omnium capace,
nec quicquam obliuiscente continetur apud Deum,
qui terram applanans, uias in ea
peruias uobis patefecit, et ad aquas ad omnium nascentium ortum,
ut inde tum uestrum
uictum, tum bestiarum pastum haberetis, de coelo produxit,
scientibus scilicet miraculum magnum.
Et ipse nos e terra creauit, et iterum ad eam
reducet, et inde resuscitabit.
Ille tamen
[102]
nostris
uirtutibus uisis contrarius existit, et obstinacit incredulus uixit,
indignanter inquiens, An
uenistis eiectum nos e terra nostra incantationibus artibusque
magicis ?
nos uero
uicissim cum simile negotium reponemus. Loci itaque temporisque
terminus statuatur certamini, quem nec nobis nec uobis ullatenus
praetermittere liceat.
Illis itaque ponentibus ad hoc diem solennem,
diluculo ibi facto uirorum conuentu,
Pharao omnes suas artes et artifices in unum reduxit,
illisque sic aduenientibus
dixit Moyses : Caueat sibi quisque uestri, ne Deo
mendacium imponat. Nemo namque mendax aliud quam malum ab eo
lucrabitur.
¶
Illi quidem deliberantes ambigue, hocque secreto, ne Moyses hoc
perciperet,
dicebant.
Isti magi nos exulatum uenientes adsunt, uel nostros ornatus et
precium delatum secum proponunt.
Nostris ergo artibus congregatis, linealiter
dispositeque procedamus. Loco namque sublimior uictoriam leuius
adipiscetur.
Sic itaque
progressi, Moysen sic affati sunt : Aut tu aut nos causam nostri
conuentus inchoemus.
Illis igitur Moyse iubente primo proiicientibus funes et hastilia,
serpentes reptiles cernebantur.
Moysen hoc uiso corde trepidantem
corroborans atque consolans,
quoniam uictoria donaretur,
iussi, ut dextrae suae gestamen proiiceret. Inde
namque factum ut aliorum opera cuncta, quoniam magica fuerant, quae
nusquam proficient, deglutiret.
Illi igitur magi in terram prostrati, Moysisque
pedibus aduoluti dixerunt publice, se in Deum Moysis et Aharon
credere.
Quibus Pharao
turbatus inquit : In eum ante meum praeceptum creditis ? Ille quidem
maior est, qui uos artem magicam docuit. Ego uero manus uestras et
pedes ex opposito statim abscindam, et in trunco palmarum suspendam.
Sicque malo perpetuo deputati dinoscetis, quis uestri maius
grauiusue malum inferre quiuerit.
¶ Responderunt, Nobis itaque tibi nequaquam super
uirtutes agnitas, Deumque nostri factorem credentibus, tuum libitum
imprime, et mandatum exerce, quod minime uitam huius saeculi
transcendit.
Nos autem
in Deum nobis ueniam daturum peccaminum et incantationum, te cogente
praemissorum, credimus, qui est Deus optimus, post omnia superstes.
[4]
Qui credentibus et bene
gerentibus gradum
in
paradiso riuis amoena
sublimem perseueranter praebebit :
incredulis
autem ad eum uenientibus gehennam, ubi nec uita ditati, nec morti
subditi manebunt.
Moyses
deinceps nostro iussu educentem gentem nostram, et in mari uiam
siccam praeparantem absque timore,
Pharao cum suis exercitibus executus, mari manu
nostra summersus est,
quia uiam rectam minime profectus est.
Vobis itaque filiis Israël ab hoste
uestro liberatis, post terminum uobis in monte Sinai constitutum,
uictum manna coturnicesque dedimus.
Comedite de bonis nostris uobis datis, nemini
facientes iniuram.
[5]
Sic enim super uos mea iracundia caderet, quae
cuilibet incumbens summe nocebit.
Conuersis quidem, et credentibus, ac bene gerentibus,
rectoque tramite postea gradientibus ueniam facio.
Moyses cur citius sua gente
uenisset, a Deo rogatus,
inquit : Illa quidem me subsequitur. Ego uero te
annuente praecedens, tuam praeoptaui faciem.
Ipse tamen Deo dicente. quod † Ascemeli
post discessum suum gentem suam errare fecit,
[6]
reuersus est, non minimum iratus
suae genti, et eam increpans dicendo : O gens, quare placitum bonum
uobis a Deo propositum mentiti estis ? An studetis iram incurrere
diuinam ?
Illi uero
responderunt : Non sponte transiuimus. Sed nobis quoddam ex
ornatibus popularibus fabricare praeceperunt : Cui praecepto nobis
fauentibus Ascemeli
taurum fudit, corporeum, emittentem mugitum, et
dixit, Eum uestri Moysique Deum esse : quod ipse tamen oblitus est.
Nonne uidere poterant,
ipsum impotentem uerbum quotquam reddere, uel eis prodesse seu
nocere posse ?
[103]
Saltem audissent Aaron praemonentem, dicentemque Vos
per eum decepti, me sequamini, mea praecepta faciendo, quod Deum
dominum nostrum adorando facietis.
Illi uero responderunt, se nullatenus hoc dimittere,
priusquam Moyses reuertetur.
¶
Moyses itaque reuersus, percunctatus est Aaron, cur prohibitionem
eius minime secutus sit, suumue mandatum non compleuerit ?
Cui ipse taliter
respondit : Tu matris meae proles, nec barbam neque capillos auellas
mihi, timenti te dicturum, quoniam eos secernerem, tuumque uerbum
minime complerem.
Ille
deinceps ad Ascemeli conuersus, quid praecepisset, quaesiuit.
Qui respondit, se
nequaquam aceris uisum uidisse. Unde ego de prophetae uestigiis manu
mea clausum, quoniam hoc bonum uidebatur, inieci.
Iniunxit itaque Moyses, ut quamdiu
uiueret Ascemeli peregrinaretur, nec cuiusquam communione potiret.
Sicque terminum nullatenus mendacem expectans,
illum solum Deum consideret, cuius
nullus est terminus, praeter quem non est alius Deus, cuius scientia
complectitur omnia.
Deum
etenim illum conflatum uel comburemus, uel diminutum in mare
proiiciemus.
Taliter
tibi praedecessorum actus manifestamus, tibique praebemus
sapientiam, a qua quisque se
diuertens peccatorum sarcinam perseuerantem sentiet,
die grauissima,
qui flatu buccinae omnium facto
conuentu, pallor incredulis insidebit.
[7]
¶ Dicent autem quidam tunc, se X. dierum spacio
iacuisse :
[8]
consultiores
uero discretioresque, se nullatenus nisi per diem unam quieuisse
perhibebunt.
Perscrutantibus uero, Quid de montibus fiet ? intima,
quoniam ego Deus eos radicitus confundam,
sua fundamenta plana faciens
penitus,
et aequalia,
nilque superius uel inferius dimittens.
Illaque die nulli distorquere se
poterunt, quando uocantem se sequantur : ubi nec tumultus aliquis
efficietur, nec uerbum Dei inquietabitur :
[9]
nec quis prolocutor, nisi cuius
uerbum Deo placuerit, statuetur,
qui dinoscit manibus inhaerens atque posterius.
Quem tunc uelut uiuum
et uerum Deum adorabunt omnia.
Illic etiam malefactor omnis iacturam, benefaciens et
credens nullam iniuriam, meritiue detrimentum sentiet.
Taliter Alchoran Arabice
disposuimus, et correctiones inscripsimus, ut per ipsum omnes
credentes atque memores efficiantur.
[10]
¶ Cum Dei ueri sit omnis sublimatio, Alchoran
propalare minime properes, priusquam tibi cuncta sua praecepta
discernere permittam. Deum igitur iugiter preceris, ut tuam augeat
sapientiam.
Hoc quoque
prius Adae praecepimus, cuius ipse prorsus oblitus, in nostris
mandatis minime perseuerans repertus est.
Cui tamen ut angeli se
subiicerent, nobis iniungentibus, omnes praeter Beelzebub
paruerunt :
quem Adae
mulierique suae pessimum hostem futurum, ego patefaciens persuasi,
ne illos educeret a paradiso,
ubi nec fames, nuditasue,
seu sitis, aut feruor accidet.
[11]
Sic enim illis labor
immensus incumberet. Diabolus autem eos e contra sic affatus est :
Ego te quidem Adam ad aeternitatis et imperii nunquam senescentis
arborem inde comestum adducam.
Unde cibatis illis, membra genitalia patuerunt. quae
de paradisi foliis sumptis tegere nitebantur. Sic igitur Adam, a Deo
minime praeceptum operatus, ius mortale subiuit.
Illis
tamen deinceps ad amorem Dei redeuntibus, prius male peracta Deus
condonauit, uiam insuper rectam patefaciens.
Unde licet eis iniunxisset, ut
omnis aduersans alii descenderet illinc : uerum eis uiae dogma
patefecit.
¶ Huius autem uiae omnis imitator, hic
saeculoque futuro timoris omnis expers permanebit.
Omnibus autem me derelinquentibus,
et meum nomen non inuocantibus, uiam angustam, et conuentu publico
caecitatem inferemus.
Omnis tum huiusmodi dicet : Cur me saeculo praesente
uidentem hoc lumine priuas ?
Cui Deus sic respondebit : Tu quidem meorum operum
atque praeceptorum oblitus, hodie nostra premeris obliuione.
Tale namque promeretur
malefaciens, nostrisque praeceptis resistens. Alterius quidem seculi
[104]
malum grauius est, perpetuumque.
Quare non perpendunt, quot gentes
per alchirna praecedentes, quorum habitationes atque labores moderni
possident, confundimus ?
Haec tamen peritis non minimam noticiam adhibent,
uindictae quidem negotium statim sequeretur, nisi propter uerbum Dei
praesignatum, ratum quidem et immutabile.
Eorum tamen dicta patienter
sustinendo indura : et Deum ante solis ortum et occasum, nocte
quoque, horisque diurnis, usquequo mercedem ex meritis assequaris,
deprecare,
nec oculos
tuos unquam ad uxores alienas,
[12]
licet hoc mundo speciosas et
preciosissimas, conuertas. Apud Deum etenim timentibus, beneque
sperantibus, res multo splendidior et melior reseruatur.
¶ Praecipe tuae genti, ut patienter et iugiter orent,
cum nos illis uictum et uestitum praebentes, ab eis minime talia
exigamus.
Sed
inquiunt : Si diuinis cum uirtutibus aduenisset.
Nonne testimonium de prioribus
libris attulimus :
Si cum malis ante eos obruissemus, dicerent, ante
malorum iacturaeque contingentiam se nostris paruisse praeceptis, si
sibi nuncii mitterentur.
[13]
Dic igitur, expectent illi simul et ego, usquequo
manifeste discutiatur, qui uiam rectam diuinaque praecepta secuti
fuerint.
