AZOARA XXIIII.
[1]
Hunc librum super te posuimus, ut
per ipsum homines ab umbris ad lucem, ad uiam uidelicet Dei, qui est
incompraehensibilis et sapiens,
qui cunctis coeli terraeque creatuis imperat,
diligenter extrahas : Incredulis uero,
uidelicet huius saeculi uitam alii praeferentibus,
et a uia Dei recta se distorquentibus, suum errorem redarguendo,
malum grauissimum sibi
futurum patefacias.
Nullum prophetarum hucusque, nisi cum suae gentis
linqua
lingua
, ut singulorum optimus interpres haberetur, misimus.
[2]
Et Deus omnium sapientissimus, hos in uiam prauam abducit, illos in
uiam rectam dirigit.
Sic
Moyses missus suae genti, ut eam a tenebris ad lucem reduceret, et
dierum Dei eos memores efficeret ? In quibus sunt admiranda
sustinentibus, gratesque reddentibus, ei persuasit, unum Deum
adorare, ipsiusque beneficium exorare,
qui eam de gente Pharaonis et ipso liberauit, quae
prolem suam peremit, et suis mulieribus potita est : quod est coram
Deo detestabile,
[3]
qui et dixit, uestra se
bona multiplicaturum, post gratiarum redditionem.
Sed si uos, omnisque terrenus,
increduli maneatis, de uobis Deus nullatenus curabit, quoniam ipse
cunctorum est abundantissimus, et gratia plenus.
[4]
¶ Nonne recordamini praedecessorum uestrorum, uidelicet
gentium Noë et
[5]
Haath et
[6]
Themuth, suorumque posteriorum,
mandatique diuini illis missi, quo Deus solus agnoscit ? In hora
quidem nunciorum cum miraculis aduenientium, increduli manus
iniiciebant dicentes : Vestris praeceptis, quoniam mendacia nobis
sunt, nunquam credemus.
Responderunt nuncii : In Deo non est quid ambiguum, seu falsum,
coeli terraeque conditore, qui omnes aduocat, ut ueniam faciat,
terminumque scitum in antea uobis constituat, et ad tempus nominatum
uos dilatet.
[7]
Ipsi uero
respondentes dixerunt : Cum uos uelut nos homines sitis, cur nos a
nostrorum patrum institutis repellere nitimini ? An cum rebus
mirandis, ut in eas credamus, uenitis ?
Quibus nuncii dixerunt : Nos quidem nil aliud quam
homines, sicut uos, existimus, facitque Deus in sua gente
misericordiam : nec nos uestra possumus adimplere desideria, nisi
Deo uolente,
iam rectam
uiam edocente. Cui nos sustinentes malum nobis per uos illatum, nos
commendamus, sicut et omnes sapientes atque boni.
Responderunt increduli : Aut ad
legem nostram conuertimini, aut e terris nostris eiiciemini.
Horum deinceps
confusionem Deus intulit ipsis incredulis, ut sic credentes,
et me diemque futurum
timentes, terram illorum incredulorum loco colant : quibus terras
adperui,
incredulos ad
nihilum redigendo.
[8]
Quibus deinceps in gehenna aqua uenenosa potum tribuetur,
quae cum attrahitur, fere
suffocat : mori tamen minime poterunt, sed illos malum grauissimum
passuros cruciatus ambiet circumquaque.
¶ Incredulorum facta cineri per uentum impetuosum disperso similia
sunt :
[9]
cum
utrobique impossibilis sit coadunatio, et prolixus error.
Nonne coeli terraeque conditore
satis est leue, uos quacunque uoluerit hora, confundere, aliamque
gentem facere ?
ad quem
omnium erit conuentus. Tunc
[84]
etiam pauperes
suis dominis atque praelatis inquient :
[10]
Vos si alicuius estis potentiae,
uestri semper sequaces a malo protegite. Sed ipsi dicent : Si Deus
nos in rectam uiam direxisset, uos nobiscum duxissemus. Nunc autem
unum nobis incumbit, siue patienter sustineamus, siue gemamus et
lachrymemur, cum in manu nostra nihil sit ulterius.
[11]
Tunc tandem
diabolus ipse confitebitur, uerum dicens : Deus quidem uobis
ueritatem, ego falsitatem persuasi. Et licet nil constans uel
euidens induxissem, uos uocati statim me secuti estis : Unde me
nullatenus, sed animas uestras reas censete. Hic enim nullus nostri
praesidium alii tribuet, cum nos omnes increduli simus, poenas
grauissimas passuri :
Credentes autem Dei praecepto paradisum possessuri, sibi inuicem
salutem afferent.
Vir
quidem bonus gerit similitudinem arboris bonae, radicem firmam
habentis, et in altum se porrigentis,
[12]
quae Dei
praecepto fructum suum semper tribuit.
Vir malus arbori malae similatur, quae nec radicis
firmitatem, nec retinaculum aliquod obtinet.
Istae similitudines homines ad
boni memoriam perducant. Deus omnia prout uult faciens, credentes in
hac uitaque futura, bonis uerbis confirmat :
Incredulos deuiare facit, qui
bonum sibi diuinitus datum ob incredulitatem spreuerunt, se suosque
factores in domum ignis detruserunt.
¶ Videlicet in gehennam,
ubi positores participum Deo, simul et omnes deuii
in loco malo
permanebunt. Hic igitur ipsi omne suum uelle perficiant, igni postea
tradendi.
[13]
Credentes autem, orationes et eleemosynas sibi
de bonis datis clam atque palam efficiant, antequam dies
superueniat, omnis emptionis et mutuationis expers.
[14]
Deus
coelum et terram creauit, et imbres ad ortum arborum uictum
praebentium de coelo demisit, mare cursui nauium uestrarum
adaptauit, aquas
et
solem et lunam motus indeficientis, et diem ac noctem disposuit,
omniaque uestra uota tribuit.
Cuius omnia bona uobis data numerare cuiquam non est
possibile. Vos tamen uestram incredulitatem ac maliciam non
deseritis.
[15]
Abraham exorans Deum, ut
terram suam securam efficeret, et se suosque filios, ne idolis,
quae multos aberrare
fecerant, crederent, corroboraret, inquit : Quisquis me secutus
fuerit, meus erit. Caeteris autem tu Deus ueniam et misericordiam
tribue,
[16]
tuque sic corda hominum uelis
aedificare, dans illis hermodactylorum copiam, ut templum Haran
aedificatum in terra Aman, gente filiisque meis culta, unde messis
non oritur, oratum et peregrinatum accedant, tibique grates
persoluant,
qui scis
aeque corde meo retentum et ore prolatum : quoniam te nullum
occultum coeli terraeque latere potest.
¶ Tibi grates deuote reddo, qui mihi munus maximum, uidelicet
Ismahel et Isaac tribuisti : qui respondens orantibus,
Tu me meamque gentem tibi placitas
orationes fundere perfice, et illis tu benigne responde,
et mihi parentibusque meis, simul
et omnibus bonis die dinumerationis tu piissime ueniam largire.
[17]
Nemo cogitet Deum ignorare incredulorum opera,
licet eorum iudicium usque diem iudicii dilatet :
quo capitibus ereptis, nusquam
oculos uergere potentes,
cordeque mortui coram uenient dicentes : Deus pone
nobis terminum propinquum, et tuorum dicta prophetarum sequemur.
Respondebit Deus : Ita quidem uos prius esse facturos polliciti,
minime perpetrastis :
Licet cohabitantes inter homines suis animabus nociuos, nostram
uindictam de illis sumptam saepius uidistis, post artibus atque
dolis studentes.
Nonne
Deus omnium machinarum et artium est cognitor ? Sed quanquam artes
uestrae montes extulissent,
non minus tamen deberetis
[85]
agnoscere Deum preciosissium, et omnium uindicem esse firmum et
immutabilem in omnibus, quae per prophetas suos mandauerat.
[18]
¶ Quoniam terra mutabitur in aliam, et coelum
similiter, fietque coram Deo solo cunctipotente conuentus omnium :
ueniet gens incredula,
manus et collum cathenata,
camisiis ex Alchitram induta, faciem igne combusta,
dabitque Deus promptus
dinumerator illis, sicut et cunctis animabus, secundum suum meritum.
Ad bonorum memoriam
confirmandam, et incredulos ad fidem excitandos, mea praecepta
propala, docens unum solum Deum adorandum esse.
